Bazylika Archikatedralna, której patronuje święty Stanisław Kostka, to najważniejszy katolicki obiekt sakralny Łodzi. Plany, by w mieście wznieść okazałą świątynię dla wyznawców religii rzymskokatolickiej, pojawiły się w 1895 roku. Fundatorami przedsięwzięcia zostali miejscowi fabrykanci, którzy do wykonania projektów wynajęli niemieckiego architekta, Emila Zillmanna. W opracowywaniu planów pomagali mu także dwaj polscy specjaliści, jednak jako że głównym pomysłodawcą kształtu kościoła był Niemiec, świątynia nawiązuje swoim wyglądem do katedry z niemieckiego Ulm. Czy to z uwagi na rozmach architektów, czy też spore środki fundatorów, faktem jest że łódzka archikatedra jest nie tylko najwyższym budynkiem całej Łodzi, ale do czasów obecnych pozostaje jednym z najokazalszych budynków sakralnych w całej Polsce.
Dalsze prace i dzieje
W zewnętrznej prezencji świątyni największe wrażenie wywiera solidna, wysoka na prawie 105 metrów wieża, z kolei wewnątrz olśniewa urok gotyckich zdobień i przestronności ogromnej przestrzeni. Wieża jest jednak jednym z młodszych elementów całej konstrukcji, ponieważ pochodzi z 1927 roku, podczas gdy prace budowlane rozpoczęto już w 1901 roku. Piękna, konsekrowana w 1922 roku katedra niedługo niestety była ozdobą miasta, gdyż w czasie II wojny światowej została splądrowana przez niemieckie wojska, a jej wnętrze wykorzystywało w bluźnierczy sposób gestapo, gromadząc tu broń i podręczne bagaże. Dopiero zakończenie wojny pozwoliło na wyremontowanie świątyni i przywrócenie jej należytego charakteru. Niestety w 1971 roku katedra znów musiała zawiesić swoją działalność na rzecz remontu, ponieważ pożar zniszczył jej dach i organy. Rok 1992 był przełomowy dla świątyni, gdyż z racji ustanowienia przez papieża archidiecezji łódzkiej, gmach zyskał miano archikatedry. Od 2012 roku zaś w wysokiej wieży katedry wisi dzwon Serce Łodzi. Warto też zaznaczyć, że również dzięki Janowi Pawłowi II, świątynia została podniesiona do rangi bazyliki mniejszej w 1989 roku.
